آب نبات گلودرد چیست و چگونه گلو را تسکین می‌دهد؟

گلودرد یکی از ناراحت‌کننده‌ترین علائم بیماری‌های تنفسی است که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. این مشکل رایج، از التهاب ساده‌ی گلو تا عفونت‌های جدی‌تر متغیر است و گاهی با درد شدید، سوزش، خشکی و سختی بلع همراه می‌شود. روش‌های متعددی برای تسکین گلودرد وجود دارد؛ از داروهای شیمیایی تا درمان‌های طبیعی. یکی از روش‌های جذاب و مؤثر که در سال‌های اخیر محبوب شده، استفاده از آب نبات‌های مخصوص گلودرد است که ترکیبی از مواد گیاهی، ویتامین‌ها و مینرال‌های تسکین‌دهنده دارند. در این مقاله به بررسی دقیق مکانیسم گلودرد، درمان‌های طبیعی و نقش آب نبات‌های درمانی می‌پردازیم.

آب نبات گلودرد چیست و چه ترکیباتی دارد؟

آب نبات گلودرد نوعی مکمل طبیعی و خوراکی است که با ترکیب عصاره‌های گیاهی، ویتامین‌ها باعث تسکین التهاب، کاهش درد و حمایت از روند بهبودی گلو می‌شود.

ترکیبات گیاهی

• عسل آویشن:  پوشش‌دهنده‌ی سطح گلو، دارای خاصیت ضدباکتریایی، ضدالتهابی و مرطوب‌کننده.

• آویشن شیرازی  (.Zataria multiflora L): حاوی تیمول و کارواکرول، با اثر قوی ضدباکتری و ضدالتهاب.

• زنجبیل: مهارکننده‌ی پروستاگلاندین‌های التهابی و ضد درد طبیعی.

• نعناع: تسکین‌دهنده‌ی پایانه‌های عصبی گلو از طریق اثر خنک‌کنندگی.

ویتامین‌ها و مینرال‌ها

• ویتامین ث (Vitamin C; Ascorbic Acid): آنتی‌اکسیدان قوی، افزایش فعالیت سلول‌های ایمنی و مهار واکنش‌های التهابی.

• ویتامین دی (Vitamin D): تعدیل‌کننده‌ی پاسخ ایمنی و کمک به پیشگیری از التهاب بیش از حد.

• ویتامین ای (Vitamin E) : محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از التهاب.

• زینک (روی):  تقویت سیستم ایمنی، مهار رشد ویروس‌ها و تسریع ترمیم بافت آسیب‌دیده.

مکانیسم‌ اثر ترکیبات طبیعی و گیاهی تسکین‌دهنده گلودرد

آویشن شیرازی  (.Zataria multiflora L)

مواد موثره: تیمول، کارواکرول، فلاونوئیدها

مکانیسم اثر:

• اثر ضدباکتریایی: تیمول و کارواکرول غشای سلولی باکتری‌ها را غیرقطبی کرده، موجب افزایش نفوذپذیری غشاء و در نهایت مرگ سلولی می‌شوند.

• مهار مسیرهای التهابی: این ترکیبات از طریق مهار فعال شدن مسیر NF-κB و MAPK، تولید سایتوکاین‌های التهابی مانند TNF-α، IL-1β و IL-6 را کاهش می‌دهند.

• کاهش اکسیداتیو استرس: تیمول خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و رادیکال‌های آزاد را خنثی می‌کند، در نتیجه آسیب بافتی ناشی از التهاب کمتر می‌شود.

• تسکین پایانه‌های عصبی: اثر ضدالتهابی غیرمستقیم باعث کاهش تحریک عصبی و در نتیجه کاهش احساس درد می‌شود.

عسل آویشن

مواد موثره: پلی‌فنول‌ها، فلاونوئیدها، گلوکز اکسیداز

مکانیسم اثر:

• مرطوب‌کنندگی: عسل رطوبت گلو را حفظ کرده و مانع خشکی و تحریک بیشتر بافت ملتهب می‌شود.

• اثر ضدباکتری: تولید ملایم پراکسید هیدروژن توسط آنزیم گلوکز اکسیداز، محیط نامناسبی برای رشد باکتری‌ها ایجاد می‌کند.

• اثر ضدالتهابی: پلی‌فنول‌های موجود در عسل مسیرهای COX-2 و NF-κB را مهار کرده و التهاب را کاهش می‌دهند.

• آنتی‌اکسیدان قوی: فلاونوئیدها گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) را مهار می‌کنند و به حفظ یکپارچگی بافت گلو کمک می‌کنند.

• تقویت ایمنی موضعی: مصرف عسل باعث تحریک فعالیت ماکروفاژها و افزایش فاگوسیتوز می‌شود.

زنجبیل  (Zingiber officinale)

مواد موثره: جینجرول، شوگاول

مکانیسم اثر:

• مهار سنتز پروستاگلاندین‌ها: کاهش تولید واسطه‌های التهابی از طریق مهار آنزیم COX-2.

• اثر ضد درد: جینجرول با مهار کانال‌های یونی مرتبط با درد (TRPV1) باعث کاهش تحریک عصبی می‌شود.

• آنتی‌اکسیدان: شوگاول‌ها گونه‌های اکسیژن فعال را خنثی می‌کنند و از التهاب بیشتر جلوگیری می‌کنند.

نعناع فلفلی (Mentha piperita)

مواد موثره: منتول

مکانیسم اثر:

• اثر خنک‌کنندگی: منتول گیرنده‌های TRPM8 را فعال کرده و حس سرما و بی‌دردی موضعی ایجاد می‌کند.

• اثر ضداسپاسم: کاهش انقباض عضلات صاف حلق و تسهیل بلع.

• کاهش التهاب: منتول تولید مدیاتورهای التهابی را مهار می‌کند.

مکانیسم ویتامین‌ها و مینرال‌ها در تسکین گلودرد

ویتامین ث  (Vitamin C; Ascorbic Acid)

مکانیسم اثر:

افزایش عملکرد سلول‌های ایمنی: ویتامین ث  (Vitamin C)باعث بهبود فعالیت نوتروفیل‌ها، لنفوسیت‌ها و ماکروفاژها شده و پاسخ ایمنی را تسریع می‌کند.

• کاهش سایتوکاین‌های التهابی:  مهار ترشح IL-6 و TNF-α و کاهش مسیرهای وابسته به  ROS.

• مهار اکسیداسیون:  به عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی، ویتامین ث  (Vitamin C)مانع آسیب به غشاء سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد می‌شود.

• تقویت سنتز کلاژن:  این فرآیند باعث ترمیم سریع‌تر بافت آسیب‌دیده گلو می‌شود.

ویتامین دی (Vitamin D)

مکانیسم اثر:

• تنظیم پاسخ ایمنی: افزایش تولید کاتلیسیدین‌ها (پپتیدهای ضد میکروبی طبیعی بدن).

• کاهش التهاب: مهار مسیر NF-κB و کاهش تولید سایتوکاین‌های پیش‌التهابی.

• افزایش تحمل ایمنی: کاهش بیش‌فعالی ایمنی که می‌تواند آسیب به بافت گلو ایجاد کند.

ویتامین ای (Vitamin E)

مکانیسم اثر:

• آنتی‌اکسیدان قوی: مهار پراکسیداسیون لیپیدها و حفاظت از غشای سلولی.

• کاهش التهاب: ویتامین ای (Vitamin E) فعالیت مسیرهای التهابی مانند PKC و NF-κB را تعدیل می‌کند.

زینک (روی)

مکانیسم اثر:

• کاهش تکثیر ویروس‌ها:  به ویژه ویروس‌های سرماخوردگی (رینوویروس‌ها).

• افزایش فعالیت سلول‌های ایمنی:  تحریک تولید اینترفرون‌ها و افزایش فاگوسیتوز.

• کاهش التهاب:  مهار تولید عوامل التهابی نظیر TNF-α و  IL-1β.

مواد گیاهی مثل آویشن، ویتامین‌هایی نظیر ویتامین ث  (Vitamin C) ،ویتامین دی (Vitamin D)  ، و عسل ، هرکدام با مکانیسم‌های دقیق بیولوژیک، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در تسکین التهاب، کاهش درد و تسریع بهبودی گلودرد مؤثر هستند. آب نبات‌های درمانی مانند لالی گلکسی (®Lolli Galaxy)  ساخت شرکت آرام پیشداد ارس آزما با ترکیبی از این مواد موثر، روشی ایمن و مؤثر برای تسکین طبیعی گلودرد، به ویژه در کودکان، فراهم می‌کنند.

معرفی آب نبات لالی گلکسی  (®Lolli Galaxy)

ترکیبات آب نبات لالی گلکسی  (®Lolli Galaxy)

• عسل طبیعی

• آویشن شیرازی

• ویتامین ث (Vitamin C)

مکانیسم عملکرد آب نبات لالی گلکسی  (®Lolli Galaxy)

• عسل:  پوشش‌دهی سطح گلو، ایجاد لایه‌ی محافظ و جلوگیری از تحریک مجدد.

• آویشن:  اثر ضدالتهابی و آنتی‌باکتریال با مکانیسم تیمول و کارواکرول.

• ویتامینث (Vitamin C): تقویت پاسخ ایمنی موضعی و ترمیم سریع‌تر مخاط آسیب‌دیده.

مزایای آب نبات لالی گلکسی  (®Lolli Galaxy)

• فرم چوبی: کاهش خطر بلعیدن ناگهانی، به‌خصوص در کودکان.

• طعم خوشمزه و پذیرش راحت‌تر:  این آب نبات با 6 طعم خود راه‌حلی ایده‌آل برای کودکانی که به داروها مقاومت دارند می‌باشد.

• ترکیبات درمانی طبیعی: بدون مواد شیمیایی مضر و نگهدارنده‌های مصنوعی. در این آب نبات علاوه بر آویشن، عسل و ویتامین ث که بسیار برای گلودرد مناسب هستند ، از طعم دهنده مجاز خوراکی و رنگ طبیعی استفاده شده است.

• فرمولاسیون نوین: باتوجه به تخت بودن لالی گلکسی مواد موثره به صورت یکنواخت تر آزاد میشود.

• اثر چندجانبه:  ترکیبات موجود در آب نبات لالی گلکسی علاوه بر تسکین سرفه و گلودرد، خاصیت ضدویروسی و باکتریایی و تقویت کننده سیستم ایمنی را نیز دارا می‌باشند.

برای اطلاعات بیشتر به مقاله درمان سرفه در کودکان: موثرترین روش درمان سرفه در کودکان چیست؟ مراجعه کنید.

چرا آب نبات‌های درمانی گلودرد بهتر از داروهای شیمیایی هستند؟

• ایمنی بیشتر:  فاقد عوارض جانبی جدی که معمولاً با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) دیده می‌شود.

• طبیعی بودن ترکیبات:  استفاده از گیاهان دارویی، ویتامین‌ها و مینرال‌های ایمن.

• افزایش پذیرش درمان:  به‌ویژه در کودکان و نوجوانان که مصرف دارو برایشان سخت است.

• اثر چندگانه:  تسکین درد، ضدباکتری، ضدویروس و تقویت سیستم ایمنی به طور همزمان.

نتیجه‌گیری

آب نبات‌های گلودرد، مخصوصاً محصولاتی مانند آب نبات لالی گلکسی، با بهره‌گیری از ترکیبات طبیعی و ایمن می‌توانند راهکاری مؤثر برای تسکین گلودرد باشند. استفاده از گیاهان دارویی، ویتامین‌ها و مواد معدنی در آب نبات های لالی گلکسی (Lolli Galaxy®)، با اثرات ضدالتهابی، ضد ویروسی و باکتریایی و تقویت کنندگی سیستم ایمنی  خود به تسکین گلودرد کمک می‌کنند..

گلودرد چیست؟

گلودرد، وضعیتی است که در آن بافت‌های گلو (حلق، لوزه‌ها یا حنجره) دچار تحریک یا التهاب می‌شوند. این فرآیند منجر به احساس درد، خشکی، یا سوزش در ناحیه گلو می‌شود.

گلودرد چگونه ایجاد می‌شود؟

گلودرد می‌تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود که هرکدام مکانیسم خاص خود را دارند. مکانیسم‌های اصلی شامل فعال‌سازی مسیر NF-κB، افزایش ترشح مدیاتورهای التهابی، گشاد شدن عروق خونی، نفوذ سلول‌های ایمنی و تحریک پایانه‌های عصبی درد است. سایر مکانیسم ها به شرح زیر است:

• عفونت‌های ویروسی:  ویروس‌هایی مانند رینوویروس، آنفلوآنزا و کروناویروس از طریق حمله به اپی‌تلیوم تنفسی فوقانی، باعث تحریک سیستم ایمنی می‌شوند. این تحریک منجر به ترشح سایتوکاین‌های التهابی مانند IL-1β، IL-6 و TNF-α شده و باعث تورم، درد و افزایش حساسیت عصبی می‌شود.

• عفونت‌های باکتریایی:  مانند فارنژیت استرپتوکوکی که با ترشح اگزوتوکسین‌ها و تحریک بیش از حد پاسخ ایمنی باعث آسیب مستقیم به بافت گلو می‌شود.

• آلرژی‌ها:  گرده‌ها و آلرژن‌ها باعث تحریک Mast Cellها و آزادسازی هیستامین می‌شوند که تورم و التهاب گلو را ایجاد می‌کند.

• عوامل محیطی:  خشکی هوا، مواد شیمیایی محرک و دود سیگار باعث آسیب به لایه محافظتی مخاط گلو شده و التهاب را تسهیل می‌کنند.

• بازگشت اسید معده  (GERD): تماس مکرر اسید معده با بافت گلو باعث التهاب مزمن و آسیب به اپی‌تلیوم می‌شود.

اگر گلودرد درمان نشود، چه خطراتی دارد؟

• آبسه پشت حلق  (Peritonsillar Abscess): عفونت پیشرفته می‌تواند منجر به تشکیل آبسه‌های چرکی شود که تهدیدکننده حیات هستند.

• بیماری روماتیسمی قلبی: در صورت عدم درمان فارنژیت استرپتوکوکی، سیستم ایمنی به اشتباه به بافت‌های قلبی حمله می‌کند.

• گسترش عفونت به دستگاه‌های دیگر: مانند سینوزیت، اوتیت میانی یا پنومونی.

• آسیب به تارهای صوتی و اختلالات مزمن صوتی.

روش‌های طبیعی برای درمان گلودرد در خانه چیست؟

در کنار مصرف آب نبات‌های درمانی، روش‌های طبیعی دیگری هم می‌توانند به درمان گلودرد کمک کنند:

• نوشیدن دمنوش‌های گرم مانند دمنوش آویشن یا زنجبیل

• غرغره با آب نمک گرم

• مصرف عسل به تنهایی یا همراه با چای

• حفظ رطوبت محیط با استفاده از دستگاه بخور

• استراحت کافی و نوشیدن مایعات زیاد

منابع:

·        https://www.cheshireandmerseyside.nhs.uk/your-health/helping-you-stay-well/self-care/sore-throat/

·        https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sore-throat/diagnosis-treatment/drc-20351640

·        https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/zataria-multiflora

·        https://www.peacehealth.org/medical-topics/id/hn-1192004

·        https://www.cfp.ca/content/57/1/31.short

·        https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/act.2010.16602?journalCode=act

نویسنده

دکتر نریمان لشگری

محقق و داروساز